ऐतिहासिक नगर सूरतचा मराठा-गुजराती व मराठीच्या पूर्वापार संबंध आहे. सूरत धार्मिक, पारंपरिक व सांस्कृतिक शहर म्हणून प्रसिद्ध आहे. सूरतच्या ताजेपणाचे कांतर आणि महाराष्ट्र सीमेजवळ असल्यामुळे सूरत प्रांताचा अभ्यास अत्यंत महत्त्वाचा आहे. सूरतमध्ये असलेल्या महाराष्ट्रीय समाजाची गुंतवणूक नेहमीच तिथल्या सामाजिक व आर्थिक जीवनाशी जोडलेली आहे. सूरत ही व्यापारी शहरांच्या अग्रभागी होती. तफावत्या मध्ये ब्रिटिश सत्ताकाळात अनेक व्यापाऱ्यांचे आगमन झाले. व्यापारासाठी सूरत महत्त्वाचे ठिकाण बनले. त्यामुळे गुजरात-महाराष्ट्र, इराण व अरबी देशांशी सूरतचे संबंध झाले. ब्रिटिश सत्तेच्या राज्यकारभारात सूरतचे बरेच महत्व होते. डाक विभागाची स्थापना झाली. त्याच काळात महाराष्ट्रीय लोकांनी सूरतमध्ये व्यापार व नोकरीत प्रगती केली. सरकारी नोकर्‍यांमध्ये महाराष्ट्रीय अनेक लेखक व पदाधिकारी सूरतला नियुक्त झाले. महाराष्ट्रातून इथे अनेक लोक व्यवसाय व नोकरीसाठी आले. सुरतमध्ये स्थायिक झाल्यानंतर त्यांनी ‘महाराष्ट्र मंडळ’ स्थापन केले. हे मंडळ सूरत व गुजरातमधील अनेक क्षेत्रांतील ‘दक्षिणी महाराष्ट्र’ म्हणून ओळखले जाते. व्यवसायाने आज सूरत महानगर असल्यामुळे ही जागा मराठी भाषिक समाजाची ओळख बनली आहे. सुरतमधील महाराष्ट्र मंडळ या नावाने कार्यरत असून, मुंबई व महाराष्ट्रात जाणे-येणे यामुळे मराठी व गुजरातींच्या प्रीतिसंबंधांमध्ये अधिक दृढता आली आहे.

गुढीपाडवा, संक्रांत, दसरा, दिवाळी, शिवरात्री, रक्षाबंधन, रामनवमी, दुर्गापूजा इत्यादी सणांचा साजरा करण्याचे उत्सव सूरतच्या गुजराती व मराठी समाजामध्ये पारंपरिक पद्धतीने करण्यात येतात. त्यामुळं गणेशोत्सव हा सण सूरतमध्ये प्रतिष्ठेने साजरा केला जातो. त्यामध्ये एकात्मतेचा संबंध लाभून सामाजिक बांधिलकीची गोडी लागली आहे. अगदी संस्कृती, परंपरा, लोककला, नाटकं व कला साहित्य यांच्या माध्यमातून नातेसंबंध आजही जपले गेले आहेत. गांधवविचारांतून सूरतमध्ये स्थापन झालेल्या महाराष्ट्र मंडळाच्या कार्याने सूरतमध्ये राहणारे बहुसंख्य व्यापारी वर्ग, अधिकारी वर्ग व इतर समाजातील अनेक लोक एकत्र आले. या मंडळाने शैक्षणिक, सांस्कृतिक, क्रीडा, धार्मिक व सामाजिक क्षेत्रांत महत्त्वाचे योगदान दिले आहे. पारंपरिक सण, उत्सव व कार्यक्रमांद्वारे समाजात एकोपा व ऐक्य निर्माण करण्याचे कार्य महाराष्ट्र मंडळाने केले आहे. या कार्यामुळे सूरतमधील महाराष्ट्र मंडळ ज्ञानवृद्धीचे विचार आणि समाजातील भावनिक एकोपा वाढविण्यात विशेष प्रगती करत आहे. महाराष्ट्रातील विचारसरणी, सण, कला आणि संस्कृती सूरतमध्ये जपणारे हे मंडळ ‘मराठी अस्मितेचे प्रतीक’ म्हणून ओळखले जाते.

महाराष्ट्र मंडळ “सूरत” यांच्या अंतर्गत चालणारे उपक्रम, कार्यक्रम, जयंती उत्सव, सांस्कृतिक व सामाजिक उपक्रम हे सूरत महानगरातील मराठी जनतेसाठी एक सामाजिक व्यासपीठ ठरले आहे. मराठी जनतेच्या शैक्षणिक, सांस्कृतिक, आर्थिक व सामाजिक प्रगतीसाठी मंडळाने अनेक उपक्रम राबवले आहेत. सामाजिक ऐक्य वाढविण्यासाठी मंडळाने एकोपा, बंधुभाव आणि परस्परसंबंध यांचे जतन केले आहे. त्यामधून सूरतमधील मराठी समाजाला एक दिशा मिळाली आहे. साप्ताहिक कार्यक्रमांतर्गत महाराष्ट्र मंडळामध्ये दर शुक्रवार व रविवार रोजी विविध मराठी सांस्कृतिक कार्यक्रम, व्याख्याने, स्पर्धा, नाट्य, संगीत, साहित्य व धार्मिक विषयांवर सामाजिक उपक्रम राबवले जातात. महाराष्ट्र मंडळ स्थापनेपासून शैक्षणिक क्षेत्रातही मंडळाने योगदान दिले आहे. विविध शाळांमध्ये मराठी भाषा शिकविण्याची सोय उपलब्ध करून दिली आहे. महाराष्ट्रातून येणाऱ्या वक्त्यांच्या उपस्थितीत मंडळात “ज्ञानवर्धक मेळावे” घेतले जातात. त्यामुळे समाजातील नवनवीन विषयांवर चर्चा होऊन ज्ञानवृद्धी साधली जाते.